Zasady komponowania jadłospisu

Dieta BARF z założenia naśladuje naturalny sposób odżywiania psowatych, a więc w psim menu powinny znaleźć się wszystkie elementy ciała zwierząt rzeźnych. Ciało „ofiary” składa się w dużej mierze z mięsa czyli mięśni szkieletowych i to właśnie one z przynależnymi tkankami stają się głównym składnikiem menu.

Mięso stosowane w diecie BARF powinno być świeże (mrożone dopiero przez nas), dobre jakościowo, ale nie musi to być od razu polędwica. Powinno pochodzić z różnych części ciała zwierzęcia. Zamiast skupiać się na piersi z indyka, staraj się oferować psu także udźce, skrzydła, szyje itd. Nie upieraj się przy chudym schabie i szynce wieprzowej. Powinny się one znaleźć w misce ale znacznie lepszym elementem będzie łopatka, która dla psa jest cudownie tłusta i pachnąca. Jeżeli zdecydujesz się na podawanie kurczaka, nie ograniczaj się do jednego elementu – znacznie lepiej i taniej wyjdzie kupowanie i podawanie całych ptaków. Mięso powinno być różnorodne, podstawowa baza w psim menu to minimum 4 gatunki zwierząt, przy czym mięsa chude i tłuste, białe i czerwone, powinny występować w misce w równych proporcjach. Im większą różnorodność mięs zapewnisz, tym lepiej, smaczniej a przede wszystkim zdrowiej dla twojego psa.

DEFINICJA MIĘSA

Definicja mięsa jest niezwykle istotna gdyż bardzo wiele osób nadal myli go ze ścinkami, skrawkami czy resztkami pozostającymi po oprawianiu tuszy. Po wymieszaniu błon, ścięgien, skrawków ze skrzepami krwi, powstaje intensywnie zabarwiona, ciemno czerwona breja, która kosztuje bardzo niewiele. Nie jest to jednak mięso, a jako takie jest sprzedawana ludziom nieświadomym lub ludziom poszukującymi jak najtańszego sposobu wyżywienia psa. Produkt taki może stanowić dodatek do diety, liczony w niewielkim procencie. Natomiast stosowanie go jako bazy prędzej czy później doprowadzi do problemów zdrowotnych związanych z niedoborem wartościowego białka, witamin, składników mineralnych przy jednoczesnym nadmiarze na przykład żelaza. Produkt taki dodatkowo powinien być świeży a niestety często nie jest. Takie resztki są traktowane przez ubojnie jako doskonała okazja dodatkowego zysku i pozbycia się tak naprawdę kosztownych w utylizacji odpadów. Jest to produkt dedykowany stricte psom. Nie musi być przechowywany w odpowiednich warunkach, ani spełniać wyśrubowanych norm jakościowych charakterystycznych dla przemysłu spożywczego. Bardzo często jest sprzedawany także bez faktury i jakiegokolwiek śladu.

PODROBY – ORGANY WEWNĘTRZNE

Drugim bardzo ważnym elementem diety psiej są podroby czyli organy wewnętrzne nie będące mięśniem szkieletowym. Tak naprawdę są to organy zbudowane z tkanek innych niż mięśniowa. Kwestią otwartą pozostaje jak w takim układzie sklasyfikować serce, ozór oraz żołądek. Nie są mięśniem szkieletowym, ale zbudowane są z tkanki mięśniowej. Podczas gdy ozory mogą stanowić pełny posiłek, należy tylko pamiętać, że są dość tłuste, serce już w taki sposób nie powinno być traktowane. W takim przypadku należy kierować się
złotą zasadą B.A.R.F. – jedno zwierzę ma tylko jeden język, serce, wątrobę itd. Każde zwierzę ma ten sam komplet co Ty, staraj się więc zadbać by proporcje występujące w naturze, były zachowane w misce Twojego psa. Jeżeli przykładowy cielak o wadze 100kg ma serce o wadze 1.5kg, to organ ten powinien zostać podzielony na kilka mniejszych kawałków i przypadać na około 50-60 kg wołowiny bo tyle wynosi mniej więcej wydajność rzeźna czyli to, co Twój pies z tego cielaka może zjeść. Ta sama zasada dotyczy wszystkich organów, które znajdą miejsce w psiej misce. Pamiętaj także, że wątroba jest zawsze największym wagowo organem wewnętrznym i powinna zająć szczególne miejsce w psiej misce.

Ogólna zawartość podrobów w diecie powinna zamykać się w granicach 20-25% masy posiłku. To czy będzie to % posiłku dobowego czy liczonego na przestrzeni kilku dni zależy w pierwszej kolejności od psa a następnie od Ciebie. Są psy, które raz na kilka dni mogą zjeść większą ilość podrobów i nie reagują na taki posiłek biegunką. Są także takie, którym nie tylko trzeba podawać małe ilości codziennie, ale także niestety jest konieczność zejścia z ilością nawet poniżej 20%. Zawsze i w każdym przypadku priorytetem jest sam pies, jego wymagania, potrzeby oraz tolerancja poszczególnych składowych jadłospisu. Wątroba ptasia to ok. 2-2.5% masy ciała ptaka, wątroba ssaka to nawet 7% masy zwierzęcia. Możesz więc wyliczać ilość tego organu w zależności od tego czy podajesz ptaki czy ssaki, lub uśrednić do ok. 5% masy posiłku (MASY POSIŁKU a nie ilości podrobów!) Podroby są elementem szczególnie ważnym gdyż są niezwykle bogate w pierwiastki
śladowe, mikroelementy oraz antyoksydanty. Mają bardzo bogaty profil aminokwasowy i często stanowią w diecie istotne źródło aminokwasów specyficznych niebiałkowych. Są bogate w wit. z gr B- szczególnie B12 i folianów, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach A i D, selenu, cynku, miedzi, żelaza, tauryny, l-karnityny czy CoQ10.

KOŚCI

Bardzo ważnym elementem diety są kości, które stanowią nieocenione źródło pierwiastków – przede wszystkim wapnia, fosforu oraz magnezu. W szpiku kostnym znajdziemy tłuszcze, w tym kwasy nienasycone oraz witaminy. Szczególnie cenne są kości płaskie zawierające szpik czerwony krwiotwórczy. Ich ilość nie powinna przekraczać 15% masy posiłku natomiast wartość ta dotyczy czystych, dokładnie oskubanych kości. W związku z faktem, że nie wolno podawać psu gołych gnatów do jedzenia gdyż są niebezpieczne – mogą się zakleszczyć, lub poranić ściany przewodu pokarmowego, musisz sam oceniać ile kości zawiera element kostny trzymany akurat w ręku. Elementy kostne to korpusy, skrzydła, szyje, żeberka, których ilość powinna oscylować wokół wartości ok. 30%. Bardzo dużym ułatwieniem jest kupowanie i stosowanie w diecie psa nie samych elementów ale całej tuszy. Wtedy mamy prawidłowe proporcje mięsa, podrobów, kości i tłuszczu. Niestety ten sposób jest możliwy do wykonania tylko w przypadku psów dużych. Kości zawsze należy odpowiednio dobrać do psa. Nie wolno podawać tzw. kości nośnych zwierząt dużych. Są to kości, na których zwierzę opiera cały ciężar ciała, w związku z tym mają twardą, mocną i zbitą strukturę. Do kości nośnych zaliczamy kości nóg, obręcz barkową i miednicę. Podawanie takich kości może skończyć się zaparciem, w ostrych przypadkach zaczopowaniem światła jelita.

Jasnym jest fakt, że zwierzęta takie jak krowa czy świnia a także koń, są zwierzętami dużymi i ciężkimi. Popularnie obowiązujący mit iż gnaty z nóg krowich są doskonałym zajęciem dla psów jest absolutnie niedopuszczalny i szkodliwy. Oceniając czy zwierzę, którym karmisz swojego psa jest duże i ciężkie czy nie, odnoś jego wielkość do swojego psa. Moje psy nie jedzą kości wołowych i końskich wcale. Z wieprza dostają tylko żebra i mostki. Z kozy i owcy wszystko oprócz kości nóg, miednicy i barku, przy czym Gambol- Corgi dostaje kręgosłupy wstępnie przeze mnie rozdrobnione tłuczkiem i obuchem siekiery. Zwierzęta mniejsze zjadane są w całości.

TŁUSZCZ

Bardzo ważnym elementem diety jest tłuszcz zwierzęcy, który stanowi przede wszystkim źródło energii (kwasy nasycone = tłuszcze twarde) ale także budulec błon komórkowych i substrat dla hormonów sterydowych (kwasy nienasycone = tłuszcz miękki). Ilość podawanego tłuszczu powinna pokrywać zapotrzebowanie energetyczne psa, ale pokarm nie powinien w tłuszczu pływać. Wybieraj więc mięsa raczej tłuste, ale nie takie które mięsem są tylko z nazwy a tak naprawdę są tłuszczem z dodatkiem tkanki mięśniowej. Bardzo dobrym przykładem mięs odpowiednio tłustych jest wspomniana łopatka wieprzowa, szponder wołowy, kaczka, gęś. Mięsa chude takie jak indyk, kurczak, królik, wołowina, jeleń czy sarna dotłuszczaj stosując na zmianę miękkie tłuszcze ptasie (kaczy, gęsi) i twarde (łój wołowy, barani, kozi, koński). Doskonałym tłuszczem jest słonina wieprzowa. Skóry także są tłuszczem, do tego bogatym w kwasy nienasycone omega 9, nie unikaj ich w diecie!

DODATKI UZUPEŁNIAJĄCE

Dodatkami do diety są jaja, barfosuple oraz warzywa i owoce. W psiej diecie nie ma miejsca na wypełniacze takie: jak zboża (i ich przetwory) , soja, ziemniaki oraz mleko ( i jego przetwory). Jedynym wyjątkiem jest masło, które podawać można, ale w ograniczonych ilościach i pod pewnymi warunkami. Do kwestii masła jeszcze wrócimy. Jaja podajemy surowe, w całości. Można je wybić do miski, ale można także dać psu całe tak, aby pogłówkował najpierw jak to zjeść. Sam wtedy zdecyduje czy potrzebuje dodatkowej porcji wapnia (zje skorupki) czy nie. Nie bój się awidyny zawartej w białku ponieważ w silnie kwaśnym środowisku żołądka ulega dezaktywacji i nie stanowi blokady w dostępności biotyny. Zadbaj także o różnorodność jaj w diecie. Moje psy jedzą jaja kurze, kacze, gęsie oraz perlicze. Ilość jaj podawanych psu zależy od wielkości psa – psy duże mogą jeść jaja codziennie, oraz tolerancji psa – niektóre psy mogą zjeść jajo tylko raz na jakiś czas, zbyt częsta podaż kończy się nieprzyjemnymi dla otoczenia gazami.

Warzywa i owoce można psu podawać w ilości nie przekraczającej 20% masy posiłku. Nie są one jednak częścią obowiązkową psiego menu. Wybierając je spośród ogromnej różnorodności dostępnej na rynku, unikaj kapustnych, krzyżowych i strączkowych. Podając kapustę, brokuły, fasolkę, części zielone warzyw, owoce cytrusowe czy sałatę w 5 odmianach możesz narobić psu kłopotów zdrowotnych. Do tego tematu także jeszcze wrócimy. Dodatek roślinny opieraj na warzywach i owocach lokalnych i sezonowych takich jak marchew (korzeń), pietruszka (korzeń) seler (bulwa), burak (korzeń), dynia, jabłka, gruszki, wiśnie, maliny, truskawki itd. Wiele psów nie chce jeść warzyw czy owoców. Jeżeli Twój pies odmawia, nie zmuszaj go! Zaproponuj czasem jabłko czy marchewkę. Część roślinna nie jest obowiązkowa i nie wnosi nic oprócz cukrów. W warzywach i owocach nie ma nic, czego nie dostarczyłyby organizmowi psa elementy ciała ofiary. Moje psy jedzą kilka razy w tygodniu mieszankę suszonych warzyw i owoców (zalanych wrzątkiem), z małym dodatkiem tłuszczu gęsiego lub kaczego. Taki posiłek roślinny jest bazą do podania ziół oraz barfosupli, które powinny być łączone z roślinami lub tłuszczami celem maksymalizacji ich wykorzystania przez organizm.

Jedną z zasad diety B.A.R.F. jest rozdzielność posiłków czyli nie mieszanie produktów roślinnych i zwierzęcych w jednej misce. Unikamy takiego mieszania ze względu na obecność w roślinach związków hamujących wchłanianie wielu ważnych składników z mięsa, podrobów czy kości. Błonnik zawarty w roślinach utrudnia także pracę proteaz odpowiedzialnych za wstępne trawienie białka w żołądku. Jeżeli utrudnienia te dotyczą kości, twarde odłamki mogą stanowić zagrożenie dla jelit.

Osobną grupą dodatków w diecie są barfosuple. To suszone produkty naturalne, takie jak: krew, algi, drożdże, zioła, aminokwasy niebiałkowe (tauryna, l-karnityna), oleje rybne lub dodatki funkcyjne. Dobór i podaż suplementów zależy od wymagań i potrzeb psa. Temat barfosupli jest tematem bardzo obszernym, znajdzie więc miejsce w kolejnych artykułach. Dieta bez suplementów jest dietĄ na poziomie minimum, i tylko pod warunkiem, że jest idealnie skomponowana. Jedynie podawanie kompletnych ciał zwierząt żyjących w sposób naturalny zwalnia właściciela ze stosowania suplementów.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na temat komponowania diety RAW, zapraszam do lektury „W zgodzie z naturą”